Een warmtegemeenschap:
is niet gericht op het maken van winst;
heeft een organisatiestructuur waarbij het zeggenschap bij de leden, vennoten of aandeelhouders ligt die in de nabije omgeving van hun collectieve warmtevoorziening zijn gevestigd;
heeft als hoofddoel het bieden van milieuvoordelen of economische of sociale voordelen aan haar leden, vennoten of aandeelhouders of aan de plaatselijke gebieden waar het warmtegemeenschap werkzaam is;
maakt (als belangrijkste warmtebron) gebruik van duurzame warmtebronnen.
Geïnteresseerde bewoners/eigenaren kunnen deelnemen in de warmtegemeenschap en kan enkel op vrijwillige basis.
In de Wet collectieve warmte is een warmtegemeenschap wat betreft positie gelijk gesteld aan een publiek warmtebedrijf. Het eigendom is weliswaar niet publiek belegd maar de organisatievorm streeft grotendeels dezelfde (publieke waarde en) doelen na.
Europese richtlijn
De mogelijkheid om een warmtegemeenschap aan te wijzen komt voort uit de implementatie van een Europese richtlijn. Nederland is namelijk verplicht om hernieuwbare energiegemeenschappen toegang te geven tot geschikte energiemarkten.